Mỗi khi tiết trời se se lạnh, những cơn gió đầu thu nhẹ nhàng ghé qua phố phường Hà Nội, cũng là lúc người ta nhắc đến mùa cốm – mùa của những hạt lúa non được chắt chiu, gìn giữ để tạo nên thứ quà quê thanh tao, ngọt bùi khó quên.
Cốm – Món quà của thời gian và mùa vụ
Cốm không phải là món ăn có thể làm quanh năm. Mỗi năm, chỉ có hai vụ chính để làm cốm: vụ chiêm và vụ mùa. Mỗi vụ mang một hương vị, màu sắc riêng, là kết tinh từ thiên nhiên và bàn tay khéo léo của người làm cốm.
Vụ chiêm – Cốm đầu mùa (khoảng tháng 4 – tháng 5 Dương lịch)
Đây là thời điểm lúa nếp vụ chiêm bắt đầu ngậm sữa. Những hạt nếp non được thu hoạch sớm, đem đến loại cốm dẻo mềm, màu xanh nhạt và hương thơm thanh khiết. Cốm vụ chiêm thường được giới sành ăn yêu thích bởi sự tươi mới, nhẹ nhàng – như một lời đánh thức mùa hè đang đến.
- Ưu điểm: Dẻo mềm, vị thanh nhẹ, thích hợp ăn trực tiếp hoặc dùng làm xôi, sữa chua cốm.
- Đặc biệt: Thường được tiêu thụ nhanh vì sản lượng không nhiều.
Vụ mùa – Cốm thu (cuối tháng 8 đến tháng 10 Dương lịch)
Đây chính là vụ cốm chính trong năm, khi giống nếp cái hoa vàng – loại nếp ngon nhất miền Bắc – vào thời kỳ đẹp nhất. Hạt nếp dày, no tròn, hương thơm nồng nàn sau khi chế biến cho ra cốm xanh đậm, giòn ngoài – dẻo bên trong, mang đậm hương vị mùa thu Hà Nội.
- Ưu điểm: Cốm đậm vị, thơm lâu, dễ chế biến thành nhiều món như bánh cốm, chả cốm, chè cốm, cốm xào…
- Đặc biệt: Cốm vụ này có thể bảo quản lâu hơn nếu hút chân không và cấp đông đúng cách.
Vì sao chỉ có hai mùa cốm?
Việc chọn đúng thời điểm để thu hoạch lúa là yếu tố quan trọng nhất để làm cốm. Nếu lúa quá non, hạt cốm sẽ mềm nhũn, mất độ dẻo. Nếu thu hoạch quá muộn, hạt cốm sẽ khô cứng và thiếu vị ngọt. Chính vì vậy, người làm cốm truyền thống phải “canh ngày, canh giờ”, tỉ mỉ từ khâu gặt lúa đến chế biến để cho ra những mẻ cốm đúng chuẩn.
Làng cốm Mễ Trì – nơi giữ trọn hương vị cốm theo mùa
Tại Làng Cốm Mễ Trì – một trong những làng nghề làm cốm nổi tiếng nhất Hà Nội, mỗi mùa vụ lại là một dịp quan trọng. Người dân nơi đây không chỉ sản xuất cốm cho người Hà Nội, mà còn mang cốm đến khắp mọi miền đất nước và cả cộng đồng người Việt ở nước ngoài.
Làng Cốm Mễ Trì là niềm tự hào của người dân nơi đây – nơi những người thợ thủ công vẫn gìn giữ quy trình truyền thống, nói không với chất bảo quản và phẩm màu, mang đến những sản phẩm thuần khiết, đậm hồn quê và văn hóa Việt.
Lời kết
Mỗi mùa cốm đi qua đều để lại trong lòng người yêu ẩm thực Việt một dư vị khó quên. Đó không chỉ là vị dẻo thơm của lúa non, mà còn là ký ức, là tình quê hương gói trọn trong từng hạt cốm nhỏ.
Nếu bạn muốn thưởng thức trọn vẹn hương vị của từng mùa vụ cốm – đừng quên ghé thăm Làng Cốm Mễ Trì vào đúng thời điểm, hoặc đặt mua online tại langcommetri.com để được giao tận tay những gói cốm tươi ngon nhất từ chính làng nghề truyền thống.